Koortslip natuurlijk behandelen: zachte verzorging bij herpes labialis
Een koortslip (of herpes labialis) is een veelvoorkomende virale aandoening die pijnlijke blaasjes veroorzaakt op of rond de lippen. Het virus blijft in je lichaam sluimeren, waardoor het steeds opnieuw kan opduiken. Gelukkig bestaan er vandaag milde en doeltreffende manieren om een koortslip te verzachten en het aantal uitbraken te beperken.
Wat is herpès labialis ?
Herpes labialis, beter bekend als een koortslip, is een terugkerende virale huidaandoening die zich meestal manifesteert op of rond de lippen. Ze wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus, meestal type 1 (HSV-1), maar soms ook type 2 (HSV-2).
Na een eerste besmetting die vaak ongemerkt verloopt, blijft het virus levenslang aanwezig in het lichaam. HSV-1 veroorzaakt meestal letsels rond de mond, terwijl HSV-2 vaker in verband wordt gebracht met genitale herpes. Toch komt kruisbesmetting tussen beide types regelmatig voor.
- Het eerste contact met herpes
De besmetting gebeurt door direct contact met een slijmvlies (zoenen, orale seks) of lichaamsvloeistoffen (speeksel, genitale afscheidingen). Vaak gebeurt de eerste besmetting al op jonge leeftijd. Ze verloopt meestal zonder symptomen, maar bij sommige mensen kan ze leiden tot een pijnlijke keelontsteking (« herpangina ») of diffuse stomatitis¹, die ongeveer een week aanhoudt.
- Reactivatie van het virus: herpesuitbraak
Eenmaal in het lichaam nestelt het herpesvirus zich in een zenuwknoop, waar het inactief blijft (in rust). Onder invloed van verschillende triggerfactoren wordt het virus gereactiveerd, vermenigvuldigt het zich en verspreidt het zich. Het keert dan terug naar de huidzone waar het ooit binnenkwam en veroorzaakt opnieuw een uitbraak van blaasjes.
Koortslip of herpes labialis: wat is het verschil?
Herpes labialis verwijst naar alle lipletsels die verband houden met symptomen aan de lippen als gevolg van het herpes simplex virus, ongeacht de oorzaak.
Een « koortslip » is de algemene benaming voor een uitbraak van herpes labialis tijdens een koortsaanval, ongeacht de oorzaak daarvan (neus-keelontsteking, griep, urineweginfectie, enz.). Deze laatste term is niet helemaal correct, omdat een herpesuitbraak ook zonder koorts kan optreden.
Symptomen van herpes labialis?
Herpes labialis verschijnt meestal aan de rand van de lip, waar huid en slijmvlies samenkomen. De blaasjes bevatten een helder vocht met een hoge concentratie aan virusdeeltjes. Deze blaasjes verschijnen in een «tros» en barsten vervolgens open, waarna er een korstje ontstaat dat na ongeveer een week afvalt.
Tussen 6 uur en twee dagen voor de uitbarsting zijn er voortekenen die de herpesaanval aankondigen :
- een branderig en trekkerig gevoel rond de mond,
- plaatselijke roodheid,
- tintelingen en jeuk.
Het is belangrijk om deze eerste symptomen te herkennen, want herpes labialis is al 48 uur vóór de eerste zichtbare blaasjes besmettelijk!
Wist je dat?
In België, ongeveer 2 op de 3 belgen het herpesvirus in latente vorm bij zich dragen².
Welke factoren veroorzaken een uitbraak van herpes labialis?
Bepaalde omstandigheden kunnen het virus activeren, zoals:
- infecties met of zonder koorts,
- sterke blootstelling aan zon of kou,
- hormonale veranderingen (bv. menstruatie),
- stress,
- periodes van vermoeidheid,
- trauma,
- een chirurgische ingreep of ziekte,
- een verminderde weerstand.
Wat kun je beter vermijden bij een koortslip...
Wanneer de blaasjes of het korstje zichtbaar zijn, is het raadzaam om bepaalde regels in acht te nemen om de blaasjes onder de beste omstandigheden te behandelen:
- gebruik geen alcoholhoudende ontsmettingsmiddelen, die irriteren de huid,
- breng geen bedekkende make-up aan (lippenstift, foundation): dit vertraagt de genezing,
- trek het korstje niet weg (vertraging van de heling),
- en gebruik geen crèmes op basis van cortison.
Hoe voorkom je verspreiding van het herpes labialis virus?
Omdat het virus via direct contact en speeksel wordt overgedragen zijn enkele voorzorgen belangrijk. Vanaf het moment dat de eerste symptomen (branderig gevoel, tintelingen...) optreden totdat er een korstje ontstaat, is het belangrijk om deze adviezen op te volgen:
- vermijd het kussen van familieleden, met name jonge kinderen,
- kom niet in contact met mensen met een verzwakt immuunsysteem, jonge kinderen of zwangere vrouwen
- vermijd tandheelkundige of cosmetische behandelingen,
- vermijd sporten met veel fysiek contact,
- geen orale seks tijdens een uitbraak,
- deel geen persoonlijke spullen (handdoek, lippenstift, glas, tandenborstel).
- raak de plek niet aan en krab niet,
- wrijf niet in je ogen of oogleden,
- in het geval van contact, was je handen goed.
Hoe behandel je een koortslip op een zachte manier?
Een apotheker of arts kan een lokale behandeling adviseren, zoals een antivirale crème die de verspreiding van het virus remt, of een verdovende crème tegen het ongemak.
Daarnaast bestaan er natuurlijke en homeopathische oplossingen die de ongemakken kunnen verlichten en het herstel ondersteunen.
Traditioneel gebruikte ingrediënten zijn onder meer: bacteriële extracten³, natuurlijke dierlijke bronnen, zoals bijenproducten⁴ en planten zoals sumak⁴ of hout van Sint-Lucie⁵.
Deze oplossingen kunnen gecombineerd worden met andere medicatie. Een homeopathisch arts kan ook een persoonlijk behandelplan opstellen om het aantal en de ernst van uitbraken te verminderen, afgestemd op jouw levensstijl en triggers.
Vind een arts of apotheker die homeopathie toepast
¹ Une stomatite se traduit par une inflammation buccale et des ulcères. Une stomatite peut s'accompagner d'œdème et de rougeur de la muqueuse buccale ou de petites ulcérations douloureuses (isolées ou multiples).
² Pebody R. G., Andrews N., Brown D., et al. (2004). The seroepidemiology of herpes simplex virus type 1 and 2 in Europe. Sexually Transmitted Infections, 80(3), 185‑191.
³ CEDH. (2025). Fiche thérapeutique homéopathique : Herpès labial.
⁴ Boulet, J., Demonceaux, Aw., Donner, F., & Lévêque, Y. (2017). Thérapeutique homéopathie : Schémas & Protocoles. CEDH
⁵ Demarque, D., Jouanny, J., Poitevin, B., & Saint-Jean, Y. (2015). Pharmacology and Homeopathic Materia Medica (3e édu.). CEDH.
